Η ανισότητα μεταξύ μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών σε θέματα υποδομών και ανάπτυξης αποτελεί ένα σχεδόν παγκόσμιο φαινόμενο. Γεγονός που δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στις τοπικές κοινωνίες που επηρεάζουν και τα αστικά κέντρα άμεσα ή έμμεσα καθώς και την παγκόσμια οικονομικο-κοινωνικη ισορροπία.
Η μέχρι σήμερα κατάσταση στην επαρχία χαρακτηρίζεται από αύξηση της φτώχειας, αδυναμία διαχείρισης της γης, ελλιπέστατη εκπαίδευση και τεράστια κενά σε soft & Hard Infrastructures.Επιπλέον η αγροτική ύπαιθρος αντιμετωπίζει σημαντικότατο πρόβλημα δημογραφικής κατάρρευσης, χαμηλής ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας και της ποιότητας στις παρεχόμενες από το κράτος υπηρεσίες. Αντιμετωπίζει επίσης σημαντικό πρόβλημα απομόνωσης και περιορισμένης πρόσβασης σε κοινωνικο-οικονομικά δίκτυα.
Τα συστήματα εφαρμογής της καινοτομίας είναι αδύναμα και σχετίζονται -κυρίως αλλά όχι μόνον-με την έλλειψη εκπαιδευτικών μηχανισμών που να επιτρέπουν την διάχυση γνώσης την επικοινωνία με την διεθνή πραγματικότητα και κατά συνέπεια την κατανόηση των εξελίξεων.
Αρκετές χώρες έχουν μέσα από συστηματικές μελέτες όχι απλά αποτυπώσει εμπεριστατωμένα το πρόβλημα αλλά έχουν προχωρήσει στην δημιουργία συστημάτων αντιμετώπισης του ζητήματος όχι στη λογική της Βιωσιμότητας αλλά της Αξιοποίησης του πλούτου της περιφέρειας που είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν των αστικών και περι-αστικών κέντρων. Αξιοποίηση μέσα από την Δημιουργία Οικονομικών Μοντέλων & Μηχανισμών Στήριξης & Λειτουργίας.
Από τις σοβαρές προσπάθειες με μετρήσιμα αποτελέσματα υλοποίησης έχει να μας δείξει η πολύπλευρη οικονομικά και κοινωνικά ΚΙΝΑ που έχει κατανοήσει ότι αυτές οι συνεχιζόμενες προκλήσεις απαιτούν επείγοντα μέτρα αγροτικής καινοτομίας.
Προκλήσεις που απαιτούν διεπιστημονικές προσεγγίσεις και συνεργασίες σε όλα τα οικοσυστήματα, της επιστήμης (ακαδημαϊκός χώρος), της πολιτικής (κυβέρνηση), της βιομηχανίας και της ευρύτερης κοινότητας αναπτύσσοντας το Μοντέλο Quadruple Helix Framework που ενσωματώνει ένα Συνεργατικό Μοντέλο εμπλέκοντας την Ακαδημαϊκή Κοινότητα, την Κυβέρνηση, την Επιχειρηματικότητα και τις Τοπικές Κοινότητες .
Δίνεται λοιπόν έμφαση στην διασύνδεση των ρόλων 4 βασικών εταίρων σε μια πιο ολιστική προσέγγιση για την επίλυση προβλημάτων.
Το ενδιαφέρον στο Quadruple Helix Μοντέλο είναι η Νέο-Ενδογενής προσέγγιση όπου ζητούμενο είναι η ανάπτυξη ενσωματωμένων πρωτοβουλιών καινοτομίας που εμπεριέχει “παίκτες” που προέρχονται από τις τοπικές κοινωνίας αλλά και εκτός.
Σε αντιθεση με το Triple Helix Framework(Ακαδημαϊκή Κοινότητα, Κυβέρνηση, Επιχειρήσεις) και τους περιορισμούς της Ενδογενούς Ανάπτυξης το νέο σύστημα αναγνωρίζει της αναγκαιότητα συμμετοχής των κοινοτήτων –και κατά συνέπεια των πεδίων- και ενσωματώνει σε μια συνεργατική σχέση νέους παίκτες εκτός “Οικοσυστήματος” που φέρνουν διαφορετικές οπτικές ,δεξιότητες και εργαλεία αναγκαία για την επίτευξη των στόχων περιφερειακής ανάπτυξης.
Στόχος του Quadruple Helix είναι μια Knowledge –Base Περιφερειακή Ανάπτυξη.
Η συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων και των ενδιαφερόμενων μερών στην επίτευξη βιωσιμότητας έχει υποστηριχθεί ευρέως από πρωτοβουλίες πολιτικής όπως η Τοπική Ατζέντα 21, η οποία ήταν βασικό στοιχείο του παγκόσμιου σχεδίου δράσης των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.
Η εφαρμογή του Quadruple Helix Framework αποτελεί εργαλείο στα πλαίσια του Project: Rural Revitalization το οποίο ξεκίνησε το 2012, διήρκησε 10 χρόνια και υλοποιηθήκαν 263 project σε 15 επαρχίας της Κίνας.
Η μελέτη έδειξε την αναγκαιότητα εφαρμογής στην πράξη, τονίζοντας τη σημασία των προσεγγίσεων που αφορούν το συγκεκριμένα διεπιστημονικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων βιωσιμότητας που δεν περιορίζονται μόνο στην θεωρητική έρευνα της επιστήμη αλλα στην εφαρμογή
Σε αυτό το οικοσύστημα, το πανεπιστήμιο χρησιμεύει ως αποθετήριο γνώσης, η κυβέρνηση ως κύριος χρηματοδότης και αρχιτέκτονας πολιτικής, οι επιχειρήσεις ως καταλύτης για την καινοτομία. Τα μέλη της κοινότητας συμμετέχουν ενεργά στη συν-δημιουργία, αξιοποίηση και διάδοση γνώσης για την προώθηση της ολοκληρωμένης ανάπτυξης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα αντιπροσωπεύει μια απόκλιση από την τομεακή εστίαση στη γεωργία στην αγροτική ανάπτυξη και μια κίνηση προς μια ολιστική και ολοκληρωμένη κατανόηση της καινοτομίας, στην οποία η γεωργική παραγωγή ενσωματώνεται ως μία δραστηριότητα μεταξύ πολλών, συμπεριλαμβανομένη της επιχειρηματικότητας, της εκπαίδευσης και της ανάπτυξης ταλέντων, και του τουρισμού.
Η εφαρμογή του προγράμματος αποκάλυψε τέσσερις βασικά αλληλοσχετιζόμενα πεδία που διαμορφώνουν την περιφερειακή ανάπτυξη : η γεωργική επιστήμη ,η τεχνολογική καινοτομία, η εκπαίδευση, η επιχειρηματικότητα και ο τουρισμός.
Η εφαρμογή του Μοντέλου οδήγησε σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα:
1.Σε σχέση με την Επιστήμη της Αγροτικής Οικονομίας και Τεχνολογικής Καινοτομίας
Στο Quadrulpe Helix Framework οι αγροτικές Κοινότητες λειτουργούν ως κόμβοι καινοτομίας(Innovation Hubs), που διευκολύνουν τη μεταφορά τεχνολογίας και ενισχύουν τις δυναμικές αλληλεπιδράσεις, γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ της έρευνας και των εφαρμογών του πραγματικού κόσμου.
2.Σε σχέση με την επιχειρηματικότητα
Το πρόγραμμα συνεβαλε στην τόνωση της επιχειρηματικότητας στις αγροτικές περιοχές, η οποία θεωρείται ολοένα και περισσότερο ως μια πολλά υποσχόμενη εναλλακτική λύση στην παραδοσιακή οικονομική ανάπτυξη, καθώς απελευθέρωσε τις δυνατότητες των τοπικών πολιτών να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και να έχουν πρόσβαση σε μεγαλύτερες αγορές.
Διευκόλυνε τον εντοπισμό τοπικών αδυναμιών που εμποδίζαν την οικονομική ανάπτυξη, όπως η έλλειψη πρόσβασης και η περιορισμένη τοπική ζήτηση, και οδήγησε σε νέους μηχανισμούς που επιτρέπουν τη συνεργασία μεταξύ τοπικών κοινοτήτων και μεγάλων συνεταιρισμών, όπως οι τράπεζες.
Μέρος του project ήταν και η εφαρμογή ενός «μνημονίου συνεργασίας για την αντιμετώπιση της χαμηλής αγοραστικής δύναμης που αντιμετώπιζαν οι καταναλωτές “αξιοποιώντας αγροτική τράπεζα για την ενίσχυση στοχευμένων προμηθειών, καθώς και για την επέκταση των καναλιών πώλησης αγροτικών γεωργικών προϊόντων σε ομάδες πελατών που ενδιαφέρονται για προϊόντα πολύ υψηλής ποιότητας”
Επιβεβαίωσε τον σημαντικό ρόλο του πανεπιστημίου στην ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων(capacity Building.Για παράδειγμα η εκπαίδευση των ορεινών αγροτικών περιοχών σε ψηφιακά εργαλεία και βασικές τακτικές marketing ώθησαν στην εμπορική ενοποίηση των παραγωγών αναπτύσσοντας με την βοήθεια της κυβέρνησης και της περιφέρειας ενιαίο Branding .Στην ορεινή κομητεία Majiang, η βιομηχανία μύρτιλων καλύπτει 53 χωριά και 7 πόλεις και μια έκταση φύτευσης 80.000 mu (στρεμμάτων). Ωστόσο, το δυσβατο ορεινό ανάγλυφο περιόριζε την εξαγωγή τους οδηγώντας σε σήψη και απώλεια.
Το πρόγραμμα βοήθησε στη ανάπτυξη του κέντρου ηλεκτρονικού εμπορίου της κομητείας αντιμετωπίζοντας τα προβλήματα της κακής συσκευασίας και της επωνυμίας. Αναπτύχθηκε η χρήση ενοποιημένων οπτικών στοιχείων όσο και τη δημιουργία ενός νέου λογότυπου για τα μύρτιλα του χωριού για να «διασφαλιστεί η ομοιομορφία της εικόνας ολόκληρης της μάρκας».
Η συμβολή της κυβέρνησης είναι εμφανής όσον αφορά την εφαρμογή πολιτικής
Επιπλέον διευκολύνθηκε η καλύτερη ευθυγράμμιση των πολιτικών, εμπλέκοντας τους κυβερνητικούς φορείς διασφαλίζοντας ότι οι πολιτικές είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες και προκλήσεις των συγκεκριμένων αγροτικών περιοχών .
3.Τουρισμός
Δημιουργήθηκε συνεργατική διαχείριση προορισμών (collaborative destination management, όπως τα θεματικά πάρκα χρυσανθέμων)·υλοποιήθηκε η εισαγωγή της έρευνας και της καινοτομίας στον αγροτικό τουρισμό, προωθώντας έτσι καινοτόμα τουριστικά προϊόντα, υπηρεσίες και εμπειρίες, εξασφαλίστηκε η συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων, η συμβολή των οποίων διασφαλίζει ότι οι τουριστικές δραστηριότητες ευθυγραμμίζονται με τις τοπικές αξίες, την πολιτιστική κληρονομιά και τους στόχους της κοινότητας και τέλος έγινε πολιτικός συντονισμός ώστε να προωθούν κανονισμοί που υποστηρίζουν την ανάπτυξη του αγροτικού τουρισμού.
4.Επιμόρφωση & Εκπαίδευση
Αναπτύχθηκε μια πρωτοβουλία για την αγροτική εκπαίδευση, η οποία επικεντρώθηκε στη βελτίωση δύο κύριων πτυχών στην εκπαίδευση: ισότιμες εκπαιδευτικές ευκαιρίες και εκπαιδευτικές διαδικασίες.Για την προώθηση ίσων εκπαιδευτικών ευκαιριών, το πρόγραμμα συγκέντρωσε κεφάλαια για την ανάπτυξη υποδομών αγροτικών σχολείων προσφέροντας χορηγίες στους μαθητές. Επιπλέον βελτίωσε την εκπαιδευτική διαδικασία στις αγροτικές περιοχές στέλνοντας μεταπτυχιακούς φοιτητές για να εκπληρώσουν εθελοντικούς διδακτικούς και διοικητικούς ρόλους σε αγροτικά σχολεία θεσπίζοντας ειδικά προγράμματα ανάπτυξης μαθητών με στοχευμένα σχέδια σπουδών που εμπνέουν τους μαθητές γυμνασίου ώστε να «εγγραφούν στο πανεπιστήμιο και να αλλάξουν την πόλη τους».
Η πρωτοβουλία όχι μόνο βοήθησε στη βελτίωση της ακαδημαϊκής επίδοσης των μαθητών γυμνασίου, αλλά διευκόλυνε επίσης την είσοδό τους σε ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σημαντικά στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη.
Η έρευνά μας αποκαλύπτει ότι η αντιμετώπιση των προκλήσεων της βιωσιμότητας των αγροτικών περιοχών απαιτεί μια ολιστική οπτική που υπερβαίνει τις παραδοσιακές πρωτοβουλίες αγροτικής παρέμβασης που βασίζονται στη γεωργία οι οποίες στοχεύουν να συμπεριλάβουν την εκπαίδευση και την κατάρτιση ταλέντων ως τρόπο απελευθέρωσης του πλήρους δυναμικού των αγροτικών κοινοτήτων, δημιουργώντας ένα θεμέλιο για μια χωρίς αποκλεισμούς, ευημερούσα και αειφόρα αγροτική ανάπτυξη.
Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης ότι εκτός από τη γεωργία και τον τουρισμό, τα προγράμματα Quadruple Helix Framewrok μπορούν να προωθήσουν τις αγροτικές επιχειρήσεις και να βοηθήσουν στην επέκταση των καναλιών πώλησης αγροτικών προϊόντων μέσω στοχευμένων προμηθειών.
Αναπτύχθηκαν προγράμματα που προωθούν αγροτικά προϊόντα στις πανεπιστημιουπόλεις και διάφορες κοινότητες χρησιμοποιώντας τόσο διαδικτυακά όσο και φυσικά κανάλια. Διασφάλισε επίσης μνημόνια συνεργασίας με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όπως οι αγροτικές τράπεζες για να βοηθήσουν στην επέκταση των πωλήσεων.
Αυτό όχι μόνο βοήθησε όχι μονο στην επίτευξη υψηλότερων πωλήσεων γεωργικών προϊόντων, αλλά και στη μείωση των απωλειών κατά μήκος των αλυσίδων , παραγωγής και εφοδιασμού μετά τη συγκομιδή διασφαλίζοντας έτσι την αποτελεσματική χρήση των πόρων.
5.Κοινωνική Βιωσιμότητα
Μέσω του προγράμματος για την αναζωογόνηση της υπαίθρου και της μείωσης της φτώχειας με βάση την εκπαίδευση πρόσφερε στις αγροτικές κοινότητες πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση, η οποία αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την προώθηση της ανθρώπινης ανάπτυξης και της κοινωνικής βιωσιμότητας. Το πρόγραμμα έχει στείλει περισσότερες από έξι συνεχόμενες ομάδες εξαιρετικών μεταπτυχιακών φοιτητών του για να διδάξουν σε αγροτικά σχολεία και να υπηρετήσουν σε διευθυντικές θέσεις σχολείων, και έχει βοηθήσει στην άντληση κεφαλαίων για υποδομές αγροτικών σχολείων και χορηγίες φοιτητών
5.Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα
Μέσω της οικολογικής αναζωογόνησης βοήθησε τα χωριά να εφαρμόσουν την έννοια των «διαυγών νερών και καταπράσινων βουνών», η οποία επιδιώκει να προωθήσει την ανακούφιση της φτώχειας σε συνδυασμό με την προστασία του περιβάλλοντος και την πράσινη ανάπτυξη. Το πρόγραμμα συνεργάζεται με τις κυβερνήσεις των κομητειών για την προώθηση βιολογικών γεωργικών πρακτικών, οι οποίες έχουν αποδεδειγμένα οφέλη βιωσιμότητας, όπως βελτιωμένη ποιότητα εδάφους, βελτιωμένη βιοποικιλότητα και μειωμένη ρύπανση.
Εκτός από τις κυβερνήσεις των κομητειών, το πρόγραμμα έχει συνάψει συνεργασία με γεωργικές βιομηχανίες για την επίλυση υφιστάμενων οικολογικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων ρύπανσης. Στην πόλη Taizhou, για παράδειγμα, έγινε συνεργασία με την κτηνοτροφική βιομηχανία για να λύσει το πρόβλημα της διάθεσης κοπριάς, αναπτύσσοντας ένα οικολογικό πρόγραμμα ανακύκλωσης. Αυτές ειδικά οι πρωτοβουλίες επικεντρώνονται στην προστασία, την αποκατάσταση και την προώθηση της βιώσιμης χρήσης των χερσαίων οικοσυστημάτων.
Στοιχεία Μελέτης: Role of Networks of Rural Innovation in Advancing the Sustainable Development Goals: A Quadruple Helix Case Study-College of Public Administration, Institute of Higher Education,Nanjing Agricultural University,China(Published 2023/MDPI Journal/ Sustainability )