Αρκετές επαρχιακές πόλεις και κατ’ επέκταση οι περιφέρειες έχουν εισέλθει σε μια περίοδο όπου τα συσσωρευμένα προβλήματα πολλών ετών και η αδυναμία επίλυσής τους ,για πολλούς και διάφορους λόγους ,εκφράζονται πλέον ξεκάθαρα μέσα από την εγκατάλειψη τόσο της τοπικής μητρόπολης όσο και της αγροτικης περιφέρειας από την νέα γενιά, την εξαιρετικά σημαντική μείωση του πληθυσμου, τη συρρίκνωση του ευρους της οικονομικής δραστηριότητας ,την εμφάνιση του φαινομένου της αδράνειας,την εγκατάλειψη, την απαξίωση ή εσφαλμένη χρήση του φυσικού πλούτου και των στοιχείων της πολιτιστικής κληρονομιάς,την έλλειψη ενθουσιασμού και διάθεσης για Δημιουργία και εξέλιξη και τελικά την παραίτηση από κάθε δράση και πρωτοβουλία για αλλαγή προς κατι καλυτερο.
Αυτά είναι γνωστά πλέον σε όλους και πάραυτα δεν διαφαίνεται κάποιο ενδιαφέρον για βελτίωση .
Η σχέση και η πορεία του κέντρου και της περιφέρειας είναι άρρηκτα δεμένες Η συνεχόμενη μείωση της δυναμικής της αγροτικής επαρχίας τροφοδοτεί την αρνητική πορεία της επαρχιακής μητρόπολης η οποία με την σειρά της αδυνατεί να λειτουργήσει ώς κέντρο αποφάσεων, συντονισμού και διαχειριστής της πορείας ολόκληρης της περιφέρειας κάτι που αποτελεί υποχρέωση και βασικό στοιχείο του ρόλου της .Και όταν και η οικονομική κατάσταση του κέντρου έχει ήδη βυθιστεί τότε τα πράγματα γίνονται πιο δύσκολα .
Αν τα ανωτέρω τα συνδυάσουμε με τις μακροχρόνιες λανθασμένες πολιτικές αποφάσεις της Αθήνας γύρω από τα θέματα της οικονομίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης στην επαρχία , οι οποίες αντι να βελτιωθούν γίνονται χειρότερες,τοτε είναι εύκολο να κατανοήσει ο καθένας μας ότι η όλη κατάσταση δεν αφηνει πολλά περιθωρια για βελτίωση και αναστροφή της αρνητικής κατάστασης αν δεν τεθεί σε εφαρμογή ένας πολύ προσεγμένος και κοστολογημένος Σχεδιασμός με σωστή διασπορά ενεργειών και ισοσκελισμένα οφέλη για κέντρο και περιφέρεια.
Αρκούν όμως τα ανωτέρω από μόνα τους για να υλοποιηθεί μια μετάβαση σε μια νεα πιο ελπιδοφόρα κατάσταση ειδικά σημερα που η όποια οικονομική και κοινωνική μετάβαση είναι εντός του πλαισίου της λεγόμενης “Πράσινης Μετάβασης” και της προσαρμογής στη οποια ” Κλιματική Αλλαγή” ???
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι μάλλον όχι. Και για να αποφευχθούν σκέψεις περί άγονης θεωρητικής προσέγγισης αναφέρω ότι δεν θα ανακαλύψουμε εμείς τον τροχό .Έχουν γινει αυτά σε πολλές επαρχιακές περιοχες σε πολλές χώρες με πολύ λιγότερα Συγκριτικά Πλεονεκτήματα.
Επαρχίες της Ολλανδίας, της Ελβετίας , της Γαλλίας, της Ιταλίας έχουν κάνει αυτά τα βήματα πολύ πριν από εμάς κάτω από ιδιαίτερα δυσμενής συνθήκες και πέτυχαν.
Και τελευταία έχουμε ενθαρρυντικά αποτελέσματα και σε κάποιες επαρχιακές πόλεις της Ελλάδας μέσω της σύμπραξης Ιδιωτών και τοπικών παραγόντων .Δεν έχει διαμορφωθεί όμως ακόμη η αναγκαία “κρίσιμη μάζα”.
Απαραίτητα στοιχεία για την υλοποίηση οποιουδήποτε πλάνου μετάβασης είναι η διαφάνεια, η σωστή επικοινωνία του Σχεδιασμού στην Τοπική Κοινωνία, η συμμετοχή των πολιτών τόσο στην προσπάθεια όσο και στα οφέλη που απορρέουν από μια τετοια διαδικασία και φυσικά η μοναδικότητα ενός σκεπτικού περί territorial-cultural identity που ορίζει αυδιάκριτα την ταυτότητα μιας περιοχής.
Είναι χρήσιμο οι πολίτες να κατανοήσουν ότι όλα γίνονται για αυτούς και ότι οι όποιες ενέργειες έχουν ληφθεί με την συμμετοχή τους. Οτι η ενεργή συμμετοχή και οι απόψεις τους έχουν βαρύτητα στην διαδικασία λήψης των αποφάσεων όχι τυπικά αλλά ουσιαστικά.
Είναι όμως επίσης χρήσιμο να γίνει κατανοητη η αναγκαιότητα των ρόλων και του αλληλοσεβασμου.
Οι συνεργίες ,η εμπλοκή φορέων, της επιστήμης η αξιοποίηση χρηματοδοτικών μηχανισμών που μπορούν να συμβάλλουν στην μετάβαση, η συνεργασία με άλλες περιοχές στην βαση της ανταλλαγής και ανταποδοτικότητας, η διαμόρφωση μηχανισμών υλοποίησης είναι όχι απλά χρήσιμες αλλά εξαιρετικά αναγκαίες .
Κατά συνέπεια χρειάζεται αλλαγή τροπου σκέψης ,ευρύτητα οπτικής και ένα σύμπλεγμα ενεργειών τα οποία μπορούν διαμορφώσουν μια ιδιαίτερα σημαντική δυναμική για ουσιαστικές αλλαγές. Και κυρίως σοβαρή δουλειά.
(sketch By : Yoni Benshalom )