Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (ΗΠΑ), οι πιστωτικοί συνεταιρισμοί έχουν ξεπεράσει τα 100 εκατομμύρια μέλη και σταθερά λαμβάνουν υψηλότερα σκορ στον δείκτη ικανοποίησης πελατών (American Customer Satisfaction Index – ”ACSI”) σε σύγκριση με τις παραδοσιακές τράπεζες.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την πρόσφατη έκδοση (2018) του Παγκόσμιου Συνεταιριστικού Παρατηρητηρίου (World Cooperative Monitor), μόνο οι 300 μεγαλύτεροι συνεταιρισμοί στον κόσμο, παρουσιάζουν ετήσιο τζίρο της τάξης των 2,02 τρισεκατομμυρίων δολαρίων (στοιχεία του 2016), με το 33% αυτών να αφορά σε αγροτικούς. Παράλληλα, οι συνεταιρισμοί σε όλο τον κόσμο αριθμούν πάνω από ένα δισεκατομμύριο μέλη, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (International Labour Organization – ”ILO”), προσφέρουν απασχόληση σε περίπου 279 εκατομμύρια ανθρώπους.
Στα χρόνια, μάλιστα, της χρηματοπιστωτικής κρίσης, οι συνεταιρισμοί επέδειξαν αξιοπρόσεκτη ανθεκτικότητα, κάτι που από πολλούς μελετητές και διάφορες έρευνες αποδίδεται και στη διαφορετικότητά τους, ειδικά στη στενή σχέση με τη βάση τους, δηλαδή τα μέλη τους(Στοιχεία: Ernst & Young, 2012· McKinsey, 2012· Birchall, 2013· Byrne et al., 2015)
Συχνά τίθεται το ερώτημα αν οι ΑΣ μπορούν να ανταγωνιστούν επάξια τις άλλες εταιρικές μορφές. Υπάρχει πλήθος εμπειρικών μελετών που συγκρίνουν την απόδοση των αγροτικών συνεταιρισμών με τις άλλες εταιρικές μορφές (για τις οποίες ο πλέον αποδεκτός όρος είναι Investor Owned Firms – “IOFs”) σε διάφορες χώρες. Οι περισσότερες μελέτες έχουν χρησιμοποιήσει είτε χρηματοοικονομικούς αριθμοδείκτες (financial ratios) είτε πρότυπα τεχνικής και οικονομικής αποδοτικότητας (technical and economic efficiency measures).
Οι εμπειρικές μελέτες που έχουν χρησιμοποιήσει χρηματοοικονομικούς αριθμοδείκτες δεν έχουν καταλήξει σε ξεκάθαρο συμπέρασμα. Οι περισσότερες δείχνουν ότι οι ΑΣ είναι εξίσου αποτελεσματικοί με τις συγκρίσιμες IOFs ή σε κάποιες περιπτώσεις και καλύτεροι.(Στοιχεία:Lerman and Parliament, 1990· Royer, 1991· Harris and Fulton, 1996· Gentzoglanis, 1997· Hardesty and
Salgia, 2004· Sergaki and Semos, 2006· Soboh et al., 2012)Ούτε οι μελέτες που χρησιμοποιούν πρότυπα τεχνικής και οικονομικής αποδοτικότητας καταλήγουν σε ξεκάθαρο συμπέρασμα. Κάποιες συμπεραίνουν ότι οι συνεταιρισμοί είναι λιγότερο αποτελεσματικοί από τις IOFs, άλλες, όμως, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι συνεταιρισμοί είναι εξίσου ή ακόμα πιο αποτελεσματικοί από τις IOFs.(Στοιχεία:Akridge and Hertel, 1992· Boyle, 2004· Barros and Santos, 2007· Maietta and Sena, 2010.)
Σε κάθε περίπτωση, το γενικότερο συμπέρασμα είναι ότι οι ΑΣ δεν φαίνεται να υστερούν έναντι των άλλων εταιρικών μορφών, όταν ο οικονομικός τους αντίκτυπος λαμβάνεται υπόψη.
Πρώτον, συμβάλλουν στη δημιουργία πρόσθετων περιθωρίων εμπορίου (achievement of additional marketing margins) για τα μέλη τους, αφού με τις συμφωνίες που επιτυγχάνουν, συμπιέζουν τις τιμές για τους προμηθευτές τους, ενώ πετυχαίνουν καλύτερες τιμές για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που οι ίδιοι παρέχουν. Παράλληλα, είναι σε καλύτερη θέση να καθετοποιήσουν την παραγωγή και να προσφέρουν πιο ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες από μεμονωμένους παραγωγούς, δικαιολογώντας, έτσι, υψηλότερες τιμές και περιθώρια κέρδους.
Δεύτερον, μειώνουν τους κινδύνους (risk reduction) που αναλαμβάνουν τα μέλη τους. Για παράδειγμα, μειώνουν τον κίνδυνο που συνδέεται με την ελαττωματική ή τη μη ποιοτική παραγωγή, καθώς πέρα από την κεντρική συγκέντρωση και ομογενοποίηση της παραγωγής των μελών, έχουν τη δυνατότητα να διενεργούν αξιόπιστους τεχνικούς ελέγχους. Επίσης, έχουν τη δυνατότητα να απορροφήσουν τον κίνδυνο της πιθανής καιροσκοπικής συμπεριφοράς των ανάντη ή κατάντη εταίρων τους.
Τρίτον, βοηθούν τα μέλη τους να μειώσουν πιθανά συναλλακτικά κόστη (transaction costs), αποτελώντας συχνά μια από τις πιο αποτελεσματικές οργανωτικές δομές (most efficient organizational structure). Για παράδειγ μα, μειώνουν τα κόστη σύναψης συμβολαίων (market contracting costs), ενώ ελαχιστοποιούν τα έξοδα αναζήτησης και πληροφόρησης (search and information costs) για προμήθειες ή αγορές.
Τέλος, οι συνεταιρισμοί καλύπτουν την αποτυχία της αγοράς (market failure) να παρέχει υπηρεσίες σε τομείς ή περιοχές που δεν είναι ελκυστικές οικονο μικά (provision of missing service). Πολλοί συνεταιρισμοί καλύπτουν αυτά τα κενά, καθώς συχνά δραστηριοποιούνται σε μειονεκτικές περιοχές. Άλλωστε, αν σε μια τοπική κοινωνία υπάρχει ισχυρό κοινωνικό κεφάλαιο (social capital) τότε ο συνεταιρισμός μπορεί να το μετατρέψει και σε οικονομική αξία, αφού η δικαιολογημένη εμπιστοσύνη αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του κοινωνικού κεφαλαίου και της επιτυχίας ενός συνεταιρισμού. Και το αντίθετο βέβαια. Επίσης, μπορεί να υπάρχει μια διαδικασία ανατροφοδότησης.
Ο συνεταιρισμός να δημιουργεί κοινωνικό κεφάλαιο και αυτό να επανέρχεται σε αυτόν με τη μορφή αποτελεσματικής λειτουργίας και ανάπτυξης.