“Δημιουργική Ανάπτυξη – Πολιτισμός και Τοπικότητα – Βιώσιμη, Inclusive Οικονομία “
Η Δημιουργική Οικονομία αναπτύσσεται συνεχώς σε ολόκληρο τον κόσμο και βρίσκεται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής στρατηγικής ανάπτυξης.
Στη σύχρονη πλέον “Δημιουργική Οικονομία” εντάσσονται δραστηριότητες οι οποίες αφορούν τον πολιτισμό που σε συνδυασμό με τις εφαρμογές τεχνολογίας, πληροφορικής και επικοινωνιών βοηθούν στην αξιοποίησή της.Η σύνδεση αμιγώς πολιτιστικών αγαθών με αγαθά μιας ευρύτερης παραγωγικής διαδικασίας είναι ο πυρήνας της Δημιουργικής Οικονομίας.
Στην παραδοσιακή θεωρία και πολιτική της βιομηχανικής οργάνωσης, οι όροι «πολιτιστικές βιομηχανίες» (cultural industries) και «δημιουργικές βιομηχανίες» (creative industries) συχνά αναφέρονται σε παραγωγικούς τομείς που βρίσκονται στην περιφέρεια του ενδιαφέροντος της οικονομικής και βιομηχανικής ανάλυσης και συνήθως καλύπτουν το χώρο του πολιτισμού, του θεάματος και των τεχνών.
Ο αρμονικός συγκερασμός της έννοιας του πολιτισμού και της καλλιτεχνικής και πνευματικής δημιουργίας με την έννοια της οικονομίας της αγοράς δημιούργησε ένα νέο τομέα, τον «τομέα του πολιτισμού και της δημιουργίας», και ανέδειξε ένα νέο πεδίο ενδιαφέροντος για την οικονομική επιστήμη, τα «οικονομικά του πολιτισμού» και τη «δημιουργική οικονομία»
Υπάρχει διεθνώς η τάση σύνδεσης της πολιτιστικής κληρονομιάς και γενικότερα του πολιτισμού, με την πραγματική οικονομία, δηλαδή τον τουρισμό, τον αγροτικό τομέα κτλπ . Αυτή η σύνδεση πραγματοποιείται μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας, με αυτό τον τρόπο συνδέονται οι τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας, με τους κλασσικούς παραγωγικούς τομείς.
Η περίπτωση της Τοσκάνης στην Ιταλία , της Ishikawa στην Ιαπωνία , του Bordeaux της Γαλλίας , της Yucan στην Κίνα μας δείχνουν πολλά .
Ο κλάδος του Τουρισμού είναι πολύπλευρος, παρέχοντας εμπειρίες σε ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, όπως η γαστρονομία, ο θρησκευτικός, πολιτιστικός, αθλητικός, περιβαλλοντικός τουρισμός κλπ. Ενισχύεται, δηλαδή, η σχέση μεταξύ της πολιτιστικής κληρονομιάς, με την αστική ανάπτυξη και τον τουρισμό. Αυτή η σχέση συνδέεται μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας, σε μία «ολοκληρωμένη αναπτυξιακή προοπτική».
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, και συγκεκριμένα στο Λονδίνο, ο κλάδος της Δημιουργικής Οικονομίας έρχεται δεύτερος σε μέγεθος μετά το χρηματοπιστωτικό τομέα του City.
Σε παγκόσμιο επίπεδο ο πολιτισμός είναι και οικονομία αλλά και ανάπτυξη. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα και τον ΟΟΣΑ ο πολιτισμός αποτελεί τον τέταρτο πυλώνα της βιώσιμης ανάπτυξης και συνεισφέρει καταλυτικά στην εμπέδωση αναπτυξιακού κλίματος.
Καθώς, στο νέο διεθνές αναπτυξιακό υπόδειγμα η οικονομία της γνώσης και της τεχνολογίας συγκεράζεται με την οικονομία του πολιτισμού και της δημιουργίας, θα έπρεπε από χρόνια να έχουμε εστιάσει την προσοχή μας όχι μόνο στην προστασία αλλά και στην ουσιαστική οικονομικη αξιοποίηση της υφιστάμενης πολιτιστικής κληρονομιάς και του ιστορικού παρελθόντος, όπως επίσης και στη δημιουργία νέων μορφών πολιτισμού(εξέλιξη αντί της στείρας εκμετάλλευσης )
Η πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσει “αυριο” η τρέχουσα πολιτική πολιτιστικής διαχείρισης είναι η μεταστροφή της από τη στατική προσέγγιση (κληροδότηση) του πολιτισμού προς τη δυναμική του θεώρηση (παραγωγή νέων μορφών).Ο τομέας του πολιτισμού ως μέρος της δημιουργικής οικονομίας πρέπει να ενταχθεί σε μιά ολιστική θεώρηση της στρατηγικής ανάπτυξης
Και τούτο γιατί η μέχρι τώρα ευρωπαϊκή εμπειρία έχει δείξει ότι:
Πρώτον, το επιχειρηματικό μοντέλο που χρησιμοποιείται στον τομέα του πολιτισμού και της δημιουργίας κρίνεται ιδιαίτερα επιτυχημένο. Βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη σημασία της επωνυμίας προέλευσης και του εμπορικού σήματος και στη συμβολική ή εσωτερική αξία (intrinsic value) του παρεχόμενου προϊόντος, επιτρέποντας τη χρέωση υψηλότερης τιμής σε σχέση με τα μη επώνυμα και τυποποιημένα προϊόντα.
Η υψηλότερη αυτή τιμή αποκρυσταλλώνει την «εκφραστική αξία» του προϊόντος (expressive value), τις υψηλές προδιαγραφές κατασκευής, όπως τα αυστηρά κριτήρια επιλογής των πρώτων υλών και ελέγχου της ποιότητας του τελικού παραγόμενου προϊόντος.
Η πρωτοτυπία στη σύλληψη της ιδέας και η μοναδικότητα στο σχεδιασμό, η ιδιαίτερη φυσιογνωμία του δημιουργού, η αρμονική συνύπαρξη της παραδοσιακής τεχνοτροπίας με τη νέα τεχνολογία και η ευκολία προσαρμογής του προϊόντος στις απαιτήσεις του κάθε καταναλωτή χωριστά, ώστε το προϊόν να θεωρείται μοναδικό, προσδιορίζει με αυτό τον τρόπο μια σχετικά ανελαστική ζήτηση στις μεταβολές της τιμής.
Τούτο σημαίνει ότι η παραγωγικότητα του τομέα του πολιτισμού και της δημιουργίας δεν εξαρτάται τόσο από το κόστος παραγωγής όσο από τη δεξιοτεχνία, την έμπνευση και τη φαντασία, καθώς και από την ένταση των προσωπικών συγκινήσεων που η κατανάλωσή του προσφέρει στο άτομο.
Δεύτερον, η δεξιοτεχνία και το ατομικό ταλέντο αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για να καταστεί το προϊόν μοναδικό, πρωτότυπο και επώνυμο. Συνεπώς, ο τομέας αυτός ενθαρρύνει την υψηλή εξειδίκευση, τη διαρκή εκμάθηση και εκπαίδευση και την προστασία της γνώσης της παραδοσιακής τεχνοτροπίας. Παράλληλα, η διαρκής ανάγκη σχεδιασμού νέων προϊόντων ενθαρρύνει την καινοτομία τόσο στον τρόπο παραγωγής όσο και στη χρησιμοποίηση νέων πρώτων υλών
Τρίτον, η παραγωγή, η παροχή και η διανομή των προϊόντων και υπηρεσιών πολιτισμού απαιτούν ένα πλέγμα πολλών επιχειρήσεων, προμηθευτών, παρόχων και διανομέων, συνήθως μικρού ή μεσαίου μεγέθους, και πολλών επαγγελματιών (είτε χειρωνακτών είτε πνευματικών δημιουργών-καλλιτεχνών), εγκατεστημένων συχνά σε μικρότερα αστικά κέντρα ή οικονομικά φτωχότερες περιοχές. Η ανάπτυξη επομένως του πολιτισμού και της δημιουργίας συνεισφέρει στη συνολική ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην περιοχή
Τέταρτον, επειδή εξ ορισμού στηρίζονται στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει η καινοτομία, είτε αυτή συνδυάζεται με νέες τεχνολογίες είτε με νέες επιστημονικές ανακαλύψεις ή με την αισθητική και την καλλιτεχνική δημιουργία, ο πολιτισμός και η δημιουργία ως οικονομικές δραστηριότητες προάγουν την ευρεσιτεχνία σε ολόκληρη την οικονομία και συνεισφέρουν ενεργά στην υιοθέτηση και εφαρμογή τρόπων προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.